Mersin’de alanýnda uzman akademisyenlerle birlikte Akdeniz’in turizm bölgesi Kýzkalesi ile Narlýkuyu arasýnda belirlenen 9’ar metrekarelik iki noktada dalýþ yapan ekipler, uzun zehirli dikenlere sahip istilacý tür deniz kestanelerinin yoðunluðunu araþtýrmaya baþladý. Toplam 18 metre kare alan da yapýlan dalýþlarda 34 adet dikenli zehirli deniz kestanesi çýkmasýnýn bölge için yüksek olduðu belirtilirken, en son Ege tarafýnda da görüldüðünün rapor edildiði bildirildi.

321 kilometre ile Türkiye'nin Akdeniz'de en uzun sahil þeritlerinden birine sahip olan kentlerden Mersin'de doðal ve yapay resiflerde popülasyon kuran istilacý zehirli uzun dikenli deniz kestanesinin türler arasý rekabet iliþkilerinin belirlenmesi amacýyla proje baþlatýldý. Bu çerçevede Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Ürünleri Fakültesi Ýþleme Teknolojisi Öðretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas ile birlikte 6 kiþilik ekip turizmin gözbebeði Kýzkalesi ile Narlýkuyu arasýnda bir koyda dalýþ gerçekleþtirdi. Dalýþ ekibi 9'ar metrekarelik 2 alanda 3 ile 10 metre derinlikte zehirli uzun iðneleri ile dikkat çeken 34 adet deniz kestanesi topladý. Akdeniz için metre kareye göre yoðun olarak bulunan istilacý deniz kestanelerinin tehlikesini ortaya koyarken, ayný bölgede 2 ay sonra ne kadar üreyeceðinin yapýlacak çalýþma ile tespit edileceði belirtildi. Öte yandan istilacý türle mücadele de Slow Fish ekipleri tarafýnda yapýlacak çalýþma sonrasýnda insanlarýn tüketimi ile mücadele edilmesinin planlandýðý da aktarýldý.

"18 metrekarelik alanda 34 tane deniz kestanesi toplandý"

Yapýlan çalýþma ile ilgili bilgi veren proje koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas,” "Uzun dikenli deniz kestanesi popülasyon kurduðu yapay ve doðal resiflerde türler arasý rekabet iliþkilerinin belirlenmesi isimli proje. Biz bu Kýzýldeniz'den gelen zehirli olan uzun dikenli deniz kestanesinin Akdeniz kýyý ekosistemine etkisi ve özellikle sosyal boyutuyla da turizm üzerinde etkilerinin belirlenmesi amacýyla dalýþ yapýyoruz. Bu kestane yerleþtiði doðal ve yapay resif alanlarýnda doðal Akdeniz'in kestanesini daha derinlere iterek mekânsal rekabet iliþkisiyle alanlarýný iþgal etme pozisyonuna geliyor. Bu türün özellikle sahil kesiminde bulunmasý turizm açýsýndan da önemli bir risk oluþturuyor. Güzel bir koydayýz. Bu koyda da uzun dikenli deniz kestaneleri yoðun bir popülasyon oluþturuyor. Biz proje olarak 18 metrekare alanda tüm deniz kestanelerini topladýk. Toplam 18 metrekarelik alanda 34 tane deniz kestanesi toplandý. Yaklaþýk 2 ay sonra koordinatlarý belirlenen alanda tekrardan deniz kestanesi toplama iþi yapacaðýz. Ve yüzde kaç oranýnda 2 aylýk süreç içinde istila oranýný hýzýný belirleyeceðiz. Aslýnda bu tür bilindiði gibi çok büyük popülasyonlar kurabiliyor. Bu tür için normal ama Akdeniz'de, kýyý þeridinde bu kadar sayýnýn 18 metrekarede olmasý tabi ki yüksek bir sayý" dedi.

Mersin ve Antalya'dan sonra Ege kýyýlarýna kadar geldiði rapor edildi

Ýstilacý deniz kestanesinin Kýzýldenizden gelen bir tür olduðunu anýmsatan Ýskenderun Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ergüden ise ” 2006 da ilk Kaþ'ta kaydý yapýlmýþtý bu türün. Daha sonra 2010 yýlýnda biz bunun Ýskenderun körfezinden kaydýný verdik. Ama son yýllarda tabi bu tür yayýlýmcý bir tür olduðu için yavaþ yavaþ Mersin, Antalya'ya hatta en son Ege kýyýlarýna kadar geldiði rapor edildi. Bu türün karakteristik bir özelliði var, diðer türlerden özellikle 5 tane beyaz beneðinden rahatlýkla ayrýlabiliyor, çok uzun dikenlere sahip. Bu dikenler de tabi kiþiye battýðýnda zaman direkt yaralýyor ve zehirli olduðu içinde bir saðlýk kuruluþuna gidilip o dikenin çýkarýlmasý gerekiyor. Son yýllarda ülkemizin Akdeniz kýyýlarýnda artýþ gösterdiði için de turizme tabi olumsuz etkisi olabiliyor.

Ayrýca bugün su sýcaklýðý 26 dereceydi, bu türünde 25 derece sýcaklýktan sonra ürediði biliniyor. Bugün 33-34 tane örnek çýktý gördüðünüz gibi çok miktarda, kýsa sürede. Yakýnda daha da üreyeceði görülüyor. Turizm için biraz tehlikeli, halkýmýzýn özellikle kýyýda denize girerken dikkat etmesi gerekiyor. Herhangi bir diken batmasý durumunda da en yakýn bir saðlýk merkezine gidip çýkartýlmasý gerekiyor” diye konuþtu.

Tüketimi saðlanarak istilacý türlerle mücadele planlanýyor

Sofralara gelen deniz ürünleri ve balýklarýn besin zincirini araþtýran bir giriþim olduklarýný belirten Slow Fish Mersin ekibinin sözcüsü Ezgi Biçer Uçar'da ” Biz þuanda Türkiye'deki tek Slow Fish ekibiyiz. Çalýþmalarýmýzý da 2021 yýlý baþýndan itibaren yürütüyoruz. Tamamen gönüllülük esasýna dayanan bir kurum. Bu yýl ise istilacý türlerle mücadeleye odaklanýyoruz. Bugün uzun dikenli deniz kestanesi dalýþý gerçekleþtirildi.. Ýlerleyen günlerde aslan balýðý üzerine de bir dalýþ etkinliðimiz olacak. Dolayýsýyla biz insanlarýn bunu tüketmesini saðlayarak bu istilacý türlerle mücadele etmeyi planlýyoruz” ifadelerini kullandý.

Bulunduklarý alan yoðun bir þekilde istilacý tür olan deniz kestanesinin geldiðine deðinen Biyoloji öðretmeni ve Dalýþ Eðitmeni Ertuðrul Çete ,” Her dalýþ yaptýðýmýzda çok yoðun bir þeklinde görüyoruz, zararlarýný bizde yaþýyoruz. Bütün dünyada bu yeniliyor. Biz de bunu katmalýyýz aslýnda, ne yapabiliriz, bunu sofralarýmýza alýrsak bir nevi önlem almýþ olabiliriz. Bu nedenle herkese deniz kestanelerini tüketin. Böylece bir nevi deniz kestanelerinin hýzlý üremelerini durdurmuþ olacaðýz” þeklinde konuþtu.