ABD Baþkaný Trump ve Ýsrail Baþbakaný Netanyahu dün Beyaz Saray’da Gazze için 3 saatlik kritik bir görüþme yaptý.

Görüþme sonrasý Trump, Cumhurbaþkaný Erdoðan baþta olmak üzere Müslüman ülke liderlerine destekleri için teþekkür ederek barýþ planýný Netanyahu’nun kabul ettiðini, Hamas’tan yanýt beklediðini açýkladý.

Gazze Þeridi’nde yaklaþýk iki yýldýr devam eden yýkýcý savaþý sona erdirmeye yönelik en kritik görüþmelerden biri dün akþam Beyaz Saray’da ABD Baþkaný Donald Trump ve Ýsrail Baþbakaný Binyamin Netanyahu arasýnda gerçekleþti. 

Uluslararasý camiada iyice yalnýzlaþan Ýsrail’in Gazze’ye yoðun saldýrýlarý gölgesinde gerçekleþen görüþme dün TSÝ 18.20’de baþladý. Netanyahu 18.11’de geldiði Beyaz Saray bahçesinde Trump hazýr olmadýðý için aracýnýn içinde yaklaþýk 7 dakika beklemek zorunda kaldý. Netanyahu’ya resmi karþýlama töreni de düzenlenmedi. Trump, Netanyahu’yu Oval Ofis’in Batý Kanadý’nda kapýda karþýladý. Ýsrailli heyetin de Beyaz Saray’a gelmesiyle tüm dünya basýna kapalý gerçekleþen Gazze toplantýsýnýn sonuçlarýný beklemeye baþladý.

NETANYAHU’YA TAM DESTEK

Trump ile Netanyahu, Beyaz Saray’daki 3 saatlik görüþme sonrasýnda basýn açýklamasý için kameralarýn karþýsýna geçti. 20 maddelik Gazze planýný açýklayan ABD Baþkaný Trump, planýn taraflarca kabul edilmesi halinde “savaþýn” derhal sona ereceðini, Ýsrail’in Gazze’den kademeli olarak geri çekileceðini, Gazze’de Hamas’ýn rolünün olmadýðý yeni bir sürecin baþlayacaðýný ve tüm esirlerin serbest kalacaðýný belirtti. Trump ayrýca, Gazze’deki yeni süreçte Hamas’ýn herhangi bir rolünün olmayacaðýný kaydederek, “Eðer Hamas anlaþmayý reddederse, Bibi, yapman gerekeni yapman için tam desteðimizi alacaksýn” dedi.

ERDOÐAN’A TEÞEKKÜR

Ortak basýn açýklamasýnda Trump, “Dostum, güçlü ve iyi bir adam” deyip baþta Cumhurbaþkaný Tayyip Erdoðan olmak üzere Müslüman ülke liderlerine destekleri için teþekkür ederek, “Bu Gazze’den de öte bir konu, Ortadoðu’da barýþtan bahsediyorum, bugün tarihi bir gün.

Bu büyük resmin bir parçasý ve sonsuz barýþtan bahsediyorum. Arap ve Müslüman uluslarýn liderlerine destekleri için teþekkür ediyorum. Ayrýca Netanyahu’ya teþekkür ediyorum planý kabul ettiði için” ifadelerini kullandý.

GAZZE'DE SAVAÞIN SONU

Beyaz Saray tarafýndan yayýnlanan Gazze planý haritasý, Ýsrail'in Gazze'den kademeli çekilmesini öngörüyor.

HAMAS’A TEHDÝT

Trump’ýn ardýndan konuþan Netanyahu da, “Siz Ýsrail’in Beyaz Saray’da sahip olduðu en büyük dostsunuz” diyerek Trump’ýn Gazze Planý’nýn kendi Gazze hedefleriyle örtüþtüðünü belirtti. “Planýnýzý destekliyorum, bu da savaþ hedeflerimizi yerine getiriyor. Ýsrail tüm rehineleri geri getirecek. Hamas’ýn askeri kapasitesi ve siyasi iktidarý sona erecek. Bir daha Gazze Ýsrail’e tehdit oluþturmayacak” ifadelerini kullanan Netanyahu, Hamas planý kabul etmezse sonuna kadar devam edeceklerini söyledi. AFP Haber ajansýnýn aktardýðýna göre Katarlý ve Mýsýrlý arabulucular Hamas’la görüþerek Trump’ýn Gazze için hazýrladýðý barýþ planýný sundu. Hamas müzakerecilerinin planý iyi niyetle inceleyecekleri belirtildi.

KATAR’DAN ÖZÜR DÝLEDÝ

Beyaz Saray’dan yapýlan açýklamaya göre Ýsrail Baþbakaný Binyamin Netanyahu, Trump ile görüþmesi sýrasýnda Katar Baþbakaný Þeyh Muhammed bin Abdurrahman El Sani’yi telefonla arayarak 9 Eylül’de Katar’ýn baþkenti Doha’ya düzenlediði saldýrýdan dolayý özür diledi ve saldýrýda Katarlý bir güvenlik görevlisinin hayatýný kaybetmesinden dolayý üzüntüsünü dile getirdi.  Beyaz Saray, ABD Baþkaný Donald Trump’ýn koordinesiyle yapýlan görüþmede, Netanyahu’nun El Sani’den “Katar’ýn egemenliðini ihlal ettiði için” özür dilediðini duyurdu.

BÝR DAHA OLMAYACAK

Netanyahu’yu Oval Ofis’te aðýrlayan Trump’ýn isteðiyle gerçekleþtiði kaydedilen görüþmede, Trump’ýn Ýsrail ile Katar arasýndaki iliþkilerin olumlu seyretmesini istediðine iþaret edildi. Beyaz Saray’ýn açýklamasýnda, üç ülke arasýnda yeni bir mekanizma kurulacaðýna atýf yapýlarak, Netanyahu’nun Ýsrail’in gelecekte bu tür bir saldýrý yapmayacaðýný teyit ettiði” ifadelerine yer verildi.

TÜRKÝYE SÜRECE KATKI VERECEK

Cumhurbaþkaný Tayyip Erdoðan sosyal medya hesabýndan yaptýðý Türkçe ve Ýngilizce açýklamada, “Gazze’de akan kanýn durmasý ve ateþkesin saðlanmasý için ABD Baþkaný Sayýn Trump’ýn gösterdiði çabayý ve liderliði takdir ediyorum. Taraflarýn kabul edeceði adil ve kalýcý bir barýþýn tesis edilmesi için Türkiye olarak biz de sürece katký vermeye devam edeceðiz” ifadelerini kullandý. ABD Baþkaný Trump’ýn Birleþmiþ Milletler marjýnda Erdoðan ile birlikte liderleriyle görüþtüðü bölge ülkelerinin Dýþiþleri Bakanlarý’ndan ise ortak açýklama geldi. Katar, Ürdün, BAE, Endonezya, Suudi Arabistan, Mýsýr ve Pakistan Dýþiþleri Bakanlarý tarafýndan yapýlan ortak açýklamada, Trump’ýn Gazze’deki savaþý sona erdirme çabalarýnýn memnuniyetle karþýlandýðý vurgulandý. Öte yandan Avrupa ülkelerinde de Trump’ýn Gazze Planý memnuniyetle karþýlandý.

TRUMP GAZZE PLANI’NDA NE DÝYOR

* Gazze, komþularýna tehdit oluþturmayan, radikalleþmeden arýndýrýlmýþ ve terörden tamamen temizlenmiþ bir bölge olacak. 

* Gazze, geçici süreyle teknokrat ve siyasetten baðýmsýz bir Filistinli komite tarafýndan yönetilecek. 

* Gazze, yeniden inþa edilecek.

* ABD, Arap ve uluslararasý ortaklarla birlikte Gazze’de konuþlanacak geçici bir Uluslararasý Ýstikrar Gücü (ISF) kuracak. ISF, Gazze’de seçilmiþ Filistinli polis güçlerini eðitip destekleyecek ve bu alanda geniþ deneyimi olan Ürdün ve Mýsýr’la istiþare edecektir. Bu güç, uzun vadeli iç güvenlik çözümü olacak. 

* Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak; ayrýlmak isteyenler serbestçe ayrýlabilecek ve geri dönebilecek. Ýnsanlarýn kalýp yeni bir Gazze inþa etmesi teþvik edilecek. Ýsrail bu anlaþmayý kamuoyu önünde kabul ettikten sonraki 72 saat içinde tüm rehineler -hayatta olanlar ve vefat edenler - iade edilecek. 

* Tüm rehineler serbest býrakýldýktan sonra Ýsrail; 250 müebbet mahkûmu ve 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltýna alýnan 1.700 Gazzeliyi (bu baðlamda tutuklanmýþ tüm kadýn ve çocuklar dâhil) serbest býrakacak. Her bir Ýsrailli rehine için iade edilen cenazeye karþýlýk Ýsrail, 15 Gazzeli’nin cenazesini iade edecek.

* Tüm rehineler iade edildikten sonra, barýþçýl bir þekilde birlikte yaþamayý kabul eden ve silahlarýný býrakmayý taahhüt eden Hamas üyelerine af saðlanacak. Gazze’den ayrýlmak isteyen Hamas üyelerine güvenli geçiþ imkâný verilecek. Anlaþmanýn kabul edilmesiyle birlikte Gazze Þeridi’ne derhal tam insani yardým gönderilecek.

* Gazze’ye yardým ve malzeme giriþleri, taraflarýn müdahalesi olmaksýzýn Birleþmiþ Milletler ve baðlý kuruluþlarý ile Kýzýlay ve tarafsýz diðer uluslararasý kurumlar aracýlýðýyla yapýlacak. Gazze’yi yeniden inþa etmek ve ekonomisini canlandýrmak için Ortadoðu’daki modern mucize þehirlerin inþasýnda rol oynamýþ uzmanlardan oluþan bir panel kurulacak. 

* Katýlýmcý ülkelerle müzakere edilerek tercihli gümrük ve eriþim haklarýna sahip özel bir ekonomik bölge oluþturulacak. ABD, Ýsrail ve Filistinliler arasýnda barýþçýl ve refah dolu bir birlikte yaþam için siyasi bir ufuk belirlemek üzere diyalog baþlatacak.

GAZZE’YE BAÞKAN Trump

Gazze Þeridi’nde savaþ sonrasý uygulanacak planýn içeriðine dair dün Beyaz Saray’dan yapýlan açýklamada ateþkes sonrasý sürece Baþkan Trump’ýn liderlik edeceði bildirildi. Öte yandan ABD Baþkaný Trump, Netanyahu ile ikili görüþmesi sonrasýnda yaptýðý açýklamada, planýn kabul edilmesi halinde Gazze’de bir geçiþ otoritesinin kurulacaðýný ve burada eski Ýngiltere Baþbakaný Tony Blair gibi isimlerin de görev alacaðýný belirtti. Planýn hayata geçmesi durumunda Gazze’nin yönetimi, doðrudan ya da dolaylý olarak Hamas’a býrakýlmayacak. Bunun yerine, kamu hizmetlerini yönetecek apolitik bir Filistinli teknokratlar komitesine devredilecek. Bu yapý, Trump’ýn baþkanlýk edeceði ve Tony Blair’in de yer alacaðý uluslararasý “Barýþ Kurulu” tarafýndan denetlenecek.